Archiwa kategorii: Żywienie

Co warto wiedzieć o izotoniku?

Co z tym izotonikiem?
Crossowe bieganie pod Reglami

Izotonik to napój węglowodanowo-elektrolitowy mający za główne zadanie uzupełnić straty wody i elektrolitów. Według Australijskiego Instytutu Sportu taki napój powinien zawierać 4-8% węglowodanów (a więc 4-8 gram węglowodanów w 100 ml płynu) oraz 23-69 mg/100 ml (10-30 mmol/l) sodu. W swym składzie powinien również zawierać pierwiastki takie jak magnez, potas i wapń.

Izotonikami NIE SĄ:

????Napoje węglowodanowe -> napoje o wyższej zawartości sacharydów (nawet do 20%). Są to znane na rynku gotowe napoje pozwalające dostarczyć więcej energii dla mózgu i pracujących mięśni w formie bardziej skoncentrowanej. Trzeba mieć świadomość, że ich spożycie zwiększa ryzyko wystąpienia dyskomfortu gastrycznego lub zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Zastosowanie napojów o tak wysokiej zawartości węglowodanów (~20%) ma sens w kontekście płukania ust w trakcie wysiłku (np. zawodów). Badania potwierdzają, że takie działanie, nie dostarczając węglowodanów do ustroju, jest w stanie nieco zwiększyć zdolności wysiłkowe zawodnika.

????Napoje elektrolitowe i niskoenergetyczne. To produkty nie zawierające energii (kalorii). Nie są źródłem węglowodanów. Ich celem jest dostarczenie wyłącznie wody i elektrolitów.

Na co dzień zdecydowanie sama woda wystarcza. Gdy jednak dochodzi do sporych strat elektrolitów w wyniku pocenia się, woda nie spełnia najlepiej funkcji nawadniającej, ponieważ brakuje w niej soli mineralnych i węglowodanów. Potrzebny jest izotonik.

Konsekwencje odwodnienia:

Odwodnienie może prowadzić do upośledzenia zdolności organizmu do regulacji ciepła, co skutkuje podwyższoną temperaturą ciała i wyższym tętnem. Odczuwany wysiłek jest zwiększony, co powoduje, że sportowiec czuje się bardziej zmęczony niż zwykle przy danej intensywności pracy. Funkcje umysłowe są ograniczone, co może mieć negatywny wpływ na kontrolę motoryczną, podejmowanie decyzji i koncentrację.

Kiedy sięgać po izotonik?

  • trening o niskiej intensywności powyżej 1h,
  • trening o wysokiej intensywności trwający 1h,
  • trening w warunkach wysokiej temperatury.

Przydatne tipy:

  • przygotowując izotonik rozpuszczaj proszek w wodzie niskozmineralizowanej.
  • możesz zrobić izotonik domowej roboty dodając do 1l wody: 1/4 łyżeczki soli, 3 łyżki miodu i sok z jednej cytryny.
  • przetestuj izotonik na treningach a nie na zawodach.

O prawidłowym nawadnianiu przeczytasz też w moich poprzednich artykułach.

Dlaczego wskaźnik maksymalnej oksydacji tłuszczów jest ważny w przygotowaniach do IRONMANa ?

Trening triathlonowy podczas obozu w Chromcu

Dzisiejszy tekst dedykowany triathlonistom_kom specjalizującym się na dystansie Ironman i biegaczom_kom ultra. Czym jest wskaźnik maksymalnego utleniania wolnych kwasów tłuszczowych i dlaczego jest on tak ważny w treningu?

Zacznijmy standardowo od terminologii. Szwedzki profesor biochemii Kent Sahlin wyróżnia trzy progi metaboliczne:

  • próg węglowodanowy – w którym (proporcjonalnie) znaczne ilości energii czerpiemy z wolnych kwasów tłuszczowych (wg. niektórych badań: 50% z tłuszczów i 50% z węglowodanów)
  • próg mleczanowy – to ostatnie obciążenie, po którym stężenie mleczanu przekracza poziom spoczynkowy i zaczyna systematycznie wzrastać; wzrasta również udział węglowodanów;
  • próg fosfokreatynowy – wysokoenergetyczny; udział węglowodanów jest najwyższy.

Wracając do naszego wskaźnika maksymalnego utleniania tłuszczów (z ang. maximal fat oxidation). Dane dotyczące szybkości utleniania tłuszczów i węglowodanów są generowane poprzez zbieranie gazów wydechowych przy użyciu techniki zwanej kalorymetrią pośrednią. W dużym skrócie polega to na zbieraniu i analizie powietrza wydychanego przez sportowca. Dzięki tej metodzie możemy oszacować tempo, w jakim zużywa on tlen i produkuje dwutlenek węgla na poziomie całego ciała. Węglowodany i tłuszcze wymagają różnych ilości tlenu i wytwarzają różne ilości dwutlenku węgla podczas ich rozpadu. Możemy użyć tych danych do oszacowania udziału węglowodanów i tłuszczu w ogólnym wydatku energetycznym podczas trwania laboratoryjnego testu.

Zdolności do wykorzystania tłuszczu jako źródła paliwa podczas treningów odciąża wykorzystanie ograniczonych zasobów węglowodanowych, a zatem utrzymuje dostępność węglowodanów i opóźnia zmęczenie.

Fizjolog dr. Dan Plews przygląda się szczególnie tempu utleniania tłuszczu na i w pobliżu pierwszego progu wentylacyjnego i mleczanowego (VT1, LT1). Wartości te mówią nam czy sportowiec zachowuje solidną, umiarkowaną czy niską zdolność utleniania tłuszczu na intensywnościach startowych IronMan (czytaj sporej części sesji treningowych).

Wiedza na temat utleniania kwasów tłuszczowych da nam odpowiedź na pytania:

  • Jaką strategię żywieniową mamy przyjąć w kontekście docelowych zawodów (tj. jak dużo węglowodanów potrzebujemy spożyć podczas zawodów przy określonej intensywności wysiłku)?
  • Czy odpowiednie żywienie i celowy trening wpłynęły na poprawę utleniania kwasów tłuszczowych po przepracowaniu okresu podstawowego? Czy staliśmy się bardziej ekonomiczni żywieniowo?
  • Jakie są nasze możliwości utleniania wolnych kwasów tłuszczowych na poszczególnych intensywnościach – to znaczy na ile ekonomiczni jesteśmy na bardzo niskich intensywnościach, a na ile na średnich i wysokich?

Wyższy wskaźnik utleniania wolnych kwasów tłuszczowych to w uproszczeniu:

  • mniejsze ryzyko kryzysu na biegu czy rowerze;
  • zwykle mniej agresywna taktyka żywieniowa i tym samym mniejsze ryzyko sensacji żołądkowych;
  • opóźnienie zmęczenia na długim dystansie

Co jeść po treningu?

Coffee ride
W żywieniu jest kilka zasad o których warto pamiętać. Jedna z nich mówi o tym, że do godziny po treningu warto zjeść posiłek bogaty w węglowodany. Do tego przydałoby się białko. W specjalistycznej prasie znajdziemy informacje o proporcjach 4:1 (lub 3:1). 4 gramy węglowodanów na 1 gram białka.

Co to może być? Z pomocą przychodzą nam maślanki owocowe, które spełniają powyższe wymogi. Jeśli nie tolerujemy mleka lub zrezygnowaliśmy z niego możemy wybrać koktajl na bazie mleka ryżowego lub migdałowego z dodatkiem daktyli / moreli / sezonowych owoców.

Ważne jest, aby myśleć o tym jako wstępie do pełnowartościowego posiłku, który powinien się pojawić do 90′-120′ po wysiłku. Pełnowartościowy posiłek, czyli ten w którym pojawiają się białka, węglowodany i tłuszcze (orzechy, pestki, oliwa z oliwek).

W przypadku treningów triathlonowych (tlenowych) o czasie krótszym niż 60 minut mniejsze znaczenie ma posiłek potreningowy niż przedtreningowy. W szczególności jeśli głównym celem wysiłku jest redukcja tkanki tłuszczowej. Subiektywną reakcją występującą w trakcie ćwiczeń w konsekwencji zużycia rezerw glikogenu będzie uczucie zmęczenia, niechęć do treningu czy wątpliwa jakość wykonania. Obiektywną natomiast brak efektów w postaci rozbudowy mięśni czy ubytku tkanki tłuszczowej.

Ile tego białka? Podaż białka jest fizjologicznie uwarunkowana. Organizm osób wyspecjalizowanych w sportach siłowych (np. trójbój) będzie w stanie przyswoić większą ilość białka. Amatorzy trenujący rekreacyjnie nadmiar spożytego białka (powiedzmy powyżej 40g) przeznaczą na cele energetyczne (w tym lipogenezę i odkładanie się tkanki tłuszczowej).

Ile tych węgli? Przyjmuje się, że około 1g / kg masy ciała w trakcie dwóch pierwszych godzin po zakończeniu treningu (lub wg. International Society of Sport Nutrition 1,5g/kg m.c. lub 0,6-1,0g/kg m.c w ciągu 30 minut po zakończeniu treningu). Gdy jest mowa o rodzaju węglowodanów (złożone/ proste) w grę wchodzi rozkład treningów oraz ich cel (np. czy jesteśmy w stanie odbudować zapasy glikogenu w ciągu kilku godzin do kolejnego treningu). Spłycając i uogólniając możemy powiedzieć, że w przypadku gdy trenujemy więcej niż raz dziennie, gdy po treningu wieczornym kolejny mamy rano, gdy jesteśmy w czasie okresu anabolicznego, gdy mieliśmy mocny trening interwałowy wybierajmy węglowodany proste, natomiast w przypadku redukcji, mniejszej ilości treningów (nie nakładających się – 24 godzinna przerwa pomiędzy treningami) warto polubić się z węglowodanami złożonymi.


Co jeść i kiedy – żywienie triathlonisty wg dietetyka Mateusza Gawełczyka

Swego czasu byłem na ciekawym wykładzie dotyczącym żywienia w sporcie. Dziś pokrótce przedstawię koncepcję logistyki żywieniowej według Mateusza Gawełczyka – dietetyka na co dzień wykładającego na katowickiej AWF i współpracującego z triathlonistami Polskiej Kardy Narodowej. 

Czytaj dalej

Żywienie w triathlonie – wywiad z Alicją Krajowską-Kukiel

Mówi się, że odżywianie to czwarta dyscyplina w triathlonie –  dotyczy to  szczególnie zawodów IRONMAN. Dyscyplina, która na tym dystansie nie wybacza błędów. Jak z tym żywieniem jest u triathlonistów? Czy ich trening prawidłowych nawyków żywieniowych jest równie rzetelny jak w przypadku pływania, biegania czy jazdy rowerem?

Czytaj dalej

Odpowiednie nawadnianie organizmu – część druga

izo

Podczas godzinnego treningu ciało dorosłego człowieka może stracić do 1,5 litra wody. Aby utrzymać względną równowagę, jeśli chodzi o poziom nawodnienia, sugeruje się picie napojów izotonicznych. Dostarczają one wodę, węglowodany oraz odpowiedni zasób elektrolitów potrzebnych do normalnego funkcjonowania organizmu. 

Czytaj dalej

Odpowiednie nawadnianie organizmu – część pierwsza

woda

 

Zbliża się lato, a tym samym temperatura na dworze będzie wzrastać. Organizm dorosłego człowieka, który w 60% składa się z wody, w takich warunkach, potrzebuje zwiększonej ilości płynów by utrzymać równowagę ustrojową. Nasuwa się pytanie ile pić, żeby nie doprowadzić do odwodnienia. Postaram się przedstawić prosty sposób kontroli poziomu nawodnienia.

Czytaj dalej